อาสาฬหบูชา

“อาสาฬหบูชา” (อา-สาน-หะ-บู-ชา/อา-สาน-ละ-หะ-บู-ชา)ประกอบด้วยคำ ๒ คำ คือ อาสาฬห (เดือน ๘ ทางจันทรคติ)กับบูชา (การบูชา) เมื่อรวมกันจึงแปลว่า การบูชาในเดือน ๘ หรือการบูชา เพื่อระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญ ในเดือน ๘ หรือเรียกให้เต็มว่า อาสาฬหบูรณมีบูชา

โดยสรุปวันอาสาฬหบูชา แปลว่าการบูชาในวันเพ็ญเดือน๘ หรือการบูชาเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญ
ในวันเพ็ญ เดือน ๘ คือ

๑.เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา
๒.เป็นวันที่พระพุทธเจ้าเริ่มประกาศพระศาสนา
๓.เป็นวันที่เกิดอริยสงฆ์ครั้งแรกคือการที่ท่านโกณฑัญญะรู้แจ้งเห็นธรรมเป็นพระโสดาบัน จัดเป็นอริยบุคคลท่านแรกในอริยสงฆ์
๔.เป็นวันที่เกิดพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา คือ การที่ท่านโกณฑัญญะขอบรรพชา และได้บวชเป็นพระภิกษุ หลังจากฟังปฐมเทศนาและบรรลุธรรมแล้ว
๕.เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงได้ปฐมสาวกคือการที่ท่านโกณฑัญญะนั้นได้บรรลุธรรม และบวชเป็นพระภิกษุ จึงเป็นสาวกรูปแรกของพระพุทธเจ้า

     เมื่อเปรียบกับวันสำคัญอื่นๆในพระพุทธศาสนาบางทีเรียกวันอาสาฬหบูชานี้ว่า วันพระสงฆ์(คือวันที่เริ่มเกิดมีพระสงฆ์)

     ดังนั้นในวันนี้จึงเป็นวันแรกที่มีพระรัตนตรัยครบองค์สาม คือพระพุทธ พระธรรมและพระสงฆ์  เนื่องจากพระพุทธองค์ทรงเทศนาเป็นกัณฑ์แรก จึงเรียกเทศน์กัณฑ์นี้ว่า"ปฐมเทศนา"  หรืออีกนัยหนึ่งอาจจะกล่าวได้ว่านับเป็นวันแรก ที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระพุทธศาสนา